[tuoitrethudo] "Cuộc đua khắc nghiệt" của nhiều người trẻ

• 50 lượt xem
• Thứ Bảy, 16:04 14/06/2025

Đằng sau ánh hào quang của những thành công sớm, các chức danh đáng mơ ước..., nhiều người trẻ đang sẵn sàng làm việc đến kiệt sức, để theo đuổi danh vọng, tiền bạc và những mục tiêu thăng tiến đầy tham vọng.

Văn hóa "OT" (Overtime) thành thước đo cống hiến

Thế hệ trẻ ngày nay được sinh ra và lớn lên trong một thời đại của những biến đổi chóng mặt về kinh tế, xã hội và công nghệ. Họ có lợi thế về tri thức, sự năng động, khả năng tiếp cận thông tin và thích nghi cao với môi trường số. Tuy nhiên, chính những yếu tố này cũng tạo ra một môi trường cạnh tranh chưa từng có, đẩy họ vào một cuộc đua mà đôi khi, ranh giới giữa nỗ lực và sự tự hủy hoại trở nên mờ nhạt.

Khái niệm "làm việc 8 tiếng một ngày" dường như đã trở thành một di sản của quá khứ đối với nhiều ngành nghề hấp dẫn hiện nay. Đặc biệt là trong các lĩnh vực có tính cạnh tranh cao như công nghệ thông tin, tài chính, truyền thông - quảng cáo và các startup đang trong giai đoạn bứt phá, cường độ làm việc được đẩy lên mức báo động.

"Cuộc đua khắc nghiệt" của nhiều người trẻ

Văn hóa "OT" (Overtime) đang trở thành thước đo cống hiến của nhiều công ty với nhân sự trẻ
Ở nhiều doanh nghiệp, làm thêm giờ không chỉ là một yêu cầu linh hoạt mà còn được ngầm hiểu là thước đo của sự "nhiệt huyết" và "cống hiến".

Những người về sớm bị coi là thiếu tinh thần, thiếu nỗ lực. Điều này tạo ra một áp lực vô hình, buộc người trẻ phải tự ép mình vào guồng quay làm việc không ngừng nghỉ. Những buổi họp kéo dài đến khuya, những dự án chạy nước rút không kể ngày đêm, hay những email công việc có thể đến bất cứ lúc nào (kể cả cuối tuần hay ngày lễ) là điều thường thấy.

Nguyễn Hoàng Nam (25 tuổi, chuyên viên Marketing tại một công ty công nghệ ở Hà Nội) là một ví dụ. Nam là một chàng trai năng động, tốt nghiệp loại Giỏi tại Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội và nhanh chóng có được công việc mơ ước. Ban đầu, anh tràn đầy nhiệt huyết và khát khao khẳng định bản thân.

"Khi mới vào nghề, mình nghĩ làm marketing ở công ty công nghệ sẽ rất sáng tạo, giờ giấc linh hoạt. Nhưng thực tế hoàn toàn khác. Công ty mình có văn hóa làm việc rất "tốc độ". Mỗi chiến dịch đều có KPI (chỉ số hiệu suất công việc) cực kỳ tham vọng và luôn có một áp lực ngầm là phải hoàn thành nó bằng mọi giá", Hoàng Nam kể.

Trung bình mỗi ngày Nam bắt đầu làm việc từ 8h30 giờ sáng. Bữa trưa thường là một hộp cơm ăn vội ngay tại bàn làm việc, hoặc chỉ là một ổ bánh mì để tiết kiệm thời gian. Thời gian kết thúc công việc chính thức là 5 giờ chiều, nhưng đó dường như chỉ là con số trên giấy tờ.

"Hiếm khi nào mình được về trước 9 giờ tối. Những đợt chạy dự án lớn, đặc biệt là khi chuẩn bị ra mắt sản phẩm mới hoặc chạy các chiến dịch digital marketing quy mô, việc làm đến 11-12 giờ đêm là chuyện bình thường. Có khi, cả team phải thức trắng đêm để kịp deadline. Chúng mình gọi vui đó là 'ăn ngủ cùng dự án.

Áp lực không chỉ đến từ khối lượng công việc khổng lồ, mà còn từ sự cạnh tranh khốc liệt trong nội bộ công ty. Ai cũng muốn thể hiện mình, muốn được sếp nhìn nhận để thăng tiến. Khi mọi người xung quanh đều đang miệt mài làm thêm giờ, nếu mình về sớm thì sẽ bị đánh giá là thiếu nhiệt huyết, thiếu nỗ lực. Cảm giác bị 'tụt lại phía sau' rất đáng sợ", Nam chia sẻ.

"Cuộc đua khắc nghiệt" của nhiều người trẻ

Đằng sau ánh hào quang của những thành công sớm, các chức danh đáng mơ ước..., nhiều người trẻ đang sẵn sàng làm việc đến kiệt sức, để theo đuổi danh vọng, tiền bạc và những mục tiêu thăng tiến đầy tham vọng
Chàng trai 25 tuổi cũng thừa nhận, chính suy nghĩ đó đã đẩy anh vào guồng quay không ngừng nghỉ. Hoàng Nam bỏ qua những lời nhắc nhở của đồng hồ sinh học, những dấu hiệu mệt mỏi từ cơ thể, chỉ với một mục tiêu duy nhất: hoàn thành công việc và đạt được KPI.

Thời gian biểu của Nam trở nên đơn điệu đến mức đáng báo động: làm việc - ăn uống vội vàng - về nhà - ngủ vài tiếng - và lặp lại. Cuối tuần, thay vì nghỉ ngơi, Nam thường dành thời gian để bù đắp những công việc còn dang dở hoặc chuẩn bị cho tuần mới.

"Bạn bè rủ đi chơi, hẹn hò, mình đều phải từ chối. Thậm chí có lần, sinh nhật mẹ, mình cũng chỉ kịp gọi điện chúc mừng qua loa vì đang kẹt deadline. Cảm giác có lỗi nhưng mình không biết phải làm sao, Nam bày tỏ.

Cũn theo Nam, chính cường độ làm việc phi thường này đã vắt kiệt sức khỏe của nam nhân viên. Anh bắt đầu bị mất ngủ thường xuyên, dù rất mệt nhưng cứ đặt lưng xuống là trằn trọc.

"Đầu óc mình lúc nào cũng quay cuồng với các con số, kế hoạch, deadline. Có đêm mình chỉ ngủ được 3-4 tiếng. Dần dần, cơ thể tôi bắt đầu "biểu tình". Mình hay bị đau đầu, đau mỏi vai gáy, và sức đề kháng giảm sút rõ rệt, cứ thay đổi thời tiết là ốm vặt", Nam chia sẻ thêm.

Dù chưa đến mức phải dùng từ "trầm cảm" một cách chính thức, Nam thừa nhận bản thân thường xuyên cảm thấy chán nản, mệt mỏi, và mất hứng thú với những sở thích từng có.

"Có những buổi sáng thức dậy, mình chỉ muốn nằm lì trên giường. Cảm giác đi làm là một gánh nặng. Mình tự hỏi bản thân đang cố gắng vì điều gì, liệu có đáng không, nhưng rồi lại tự nhủ phải cố, phải cố nữa", chàng trai trẻ bày tỏ.

Căn bệnh "thời đại" của người trẻ

Câu chuyện của Nam chỉ là một trong hàng ngàn câu chuyện khác của nhiều người trẻ hiện đại. Đó là tiếng chuông cảnh tỉnh về một thực tế đang diễn ra: Thế hệ trẻ đang đốt cháy sức lực và tuổi xuân của mình trong cuộc đua danh vọng, mà đôi khi, cái giá phải trả lại chính là sức khỏe và sự bình an trong tâm hồn.

Thế hệ trẻ đang lớn lên trong thời đại thông tin bùng nổ, họ dễ dàng nhìn thấy những tấm gương thành công từ rất sớm với nhiều những triệu phú tự thân tuổi 20, những CEO trẻ tuổi, những startup bạc tỷ... Điều này thổi bùng lên khát vọng làm giàu, đạt được danh vọng nhanh chóng. Họ tự đặt ra những mục tiêu cao hơn, và chấp nhận hy sinh để đạt được chúng.

Ngọc Anh (27 tuổi, quản lý dự án tại một công ty kiến trúc tại Hà Nội) bộc bạch: "Mình muốn mua nhà, mua xe trước 30 tuổi, có một vị trí nhất định trong ngành. Mình biết bản thân phải đánh đổi rất nhiều thời gian cá nhân, những buổi đi chơi với bạn bè, thậm chí là sức khỏe để đạt được. Nhưng đó là mục tiêu của mình".

Theo chuyên gia tâm lý Phạm Thảo Nguyên (Trung tâm tư vấn và trị liệu các vấn đề tâm lý MindCare, thế hệ trẻ đang phải chịu những áp lực mà những thế hệ trước đây ít gặp phải khi cha mẹ, người thân thường mong muốn con cái có công việc ổn định, thu nhập cao, thăng tiến nhanh. Áp lực từ những câu chuyện "con nhà người ta" hay những so sánh ngầm trong các cuộc gặp gỡ gia đình, bạn bè cũng là một động lực (hoặc gánh nặng) khiến người trẻ phải cố gắng gấp bội.

Ngọc Anh sẵn sàng đánh đổi để thành công ở tuổi 30

Cũng theo chuyên gia, mạng xã hội tràn ngập hình ảnh về cuộc sống xa hoa, những chuyến du lịch sang chảnh, thành quả công việc ấn tượng của người khác. Điều này tạo ra một sự so sánh liên tục, một "hội chứng FOMO" (Fear of Missing Out - sợ bỏ lỡ) trong công việc và cuộc sống. Người trẻ cảm thấy mình phải không ngừng nỗ lực để không bị tụt lại phía sau, để có thể "khoe" những thành quả của mình, dù đó có thể chỉ là một phần nhỏ của thực tế.

Danh vọng, thăng tiến, mức lương khủng là những mục tiêu hấp dẫn mà người trẻ đang theo đuổi. Họ tin rằng, nếu đủ nỗ lực, đủ hy sinh, họ sẽ đạt được những gì mình muốn. Tuy nhiên, thực tế không phải lúc nào cũng như mơ. Có rất nhiều người trẻ đã làm việc cật lực, hy sinh sức khỏe nhưng thành quả lại không như mong đợi. Hoặc ngay cả khi đạt được "danh vọng", họ nhận ra cái giá phải trả quá đắt.

Khi cơ thể và tinh thần liên tục bị vắt kiệt, không được nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng, những hệ lụy nghiêm trọng là điều khó tránh khỏi. Cuộc đánh đổi giữa "danh vọng và trầm cảm" không còn là lời cảnh báo xa vời mà đang trở thành thực tế đau lòng của nhiều người trẻ, biến họ thành "cỗ máy" bị hao mòn nhanh chóng.

Theo chuyên gia, việc nhận diện và tìm giải pháp cho vấn đề "người trẻ kiệt sức vì công việc" là cấp thiết hơn bao giờ hết. Đây không chỉ là trách nhiệm của mỗi cá nhân mà còn là của gia đình, doanh nghiệp và toàn xã hội.

"Người trẻ cần phải lắng nghe bản thân và đặt ra giới hạn cho bản thân.Điều quan trọng nhất là nhận ra rằng sức khỏe (cả thể chất và tinh thần) là nền tảng của mọi thành công. Hãy lắng nghe cơ thể, đừng bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo dù là nhỏ nhất như mất ngủ kéo dài, mệt mỏi liên tục, mất hứng thú với những điều mình từng yêu thích.

Đừng ngại từ chối những yêu cầu công việc ngoài giờ nếu cảm thấy quá tải hoặc nếu nó xâm phạm nghiêm trọng đến thời gian cá nhân. Bạn trẻ nên lên kế hoạch cụ thể cho thời gian nghỉ ngơi, giải trí, tập thể dục thường xuyên, dành thời gian chất lượng cho gia đình, bạn bè, và các sở thích cá nhân. Một cuộc sống cân bằng không chỉ giúp bạn khỏe mạnh hơn mà còn giúp tăng hiệu suất làm việc bền vững.

Nếu có dấu hiệu rối loạn lo âu, trầm cảm, đừng ngần ngại tìm đến các chuyên gia tâm lý, bác sĩ để được tư vấn, chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc này không phải là yếu kém mà là một hành động dũng cảm và trách nhiệm với bản thân. Sẽ không có đích đến nào đáng giá nếu chúng ta không còn đủ sức khỏe và tinh thần để tận hưởng nó", chuyên gia Phạm Thảo Nguyên chia sẻ.

Nguồn: Báo điện tử Tuổi trẻ Thủ đô